TOWARZYSTWO PAMIĘCI POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO 1918 - 1919

Powiat Wolsztyński

 

Strona działa dzięki wsparciu Starostwa Powiatowego w Wolsztynie

Home Historia Powstania Publikacje Powstanie w internecie Klub młodzieżowy Archiwum Cele TPPW Linki Kontakt Autorzy
  Kalendarium Powstanie w Przemęcie Powstanie w Siedlcu Powstanie w Wolsztynie Powstanie w Kębłowie Republika Świętno Powstańcy Pomniki, miejsca pamięci Galeria Rocznice powstania
  Rola duchownych powiatu babimojskiego w powstaniu            
 

 

Kozłowski Franciszek

1885 - 1941

 

Franciszek Kozłowski urodził się 16.01.1885 roku w Berzynie koło Wolsztyna. Około roku 1910 ożenił się z kębłowianką Franciszką i po ślubie razem ze swoją żoną zamieszkał w domu teściów. Dom ten znajduje się obecnie przy ul. Jujki 4. Franciszek i Franciszka Kozłowscy mieli 3 córki, 3 synów i utrzymywali się z pracy w swoim gospodarstwie rolnym.

Franciszek Kozłowski walczył na frontach I wojny światowej w mundurze armii niemieckiej, a po jej zakończeniu niezwłocznie wrócił do żony i dzieci.

Wojacy, którzy wracali z frontów „wielkiej wojny” przywozili gorące wiadomości, które podnosiły Polaków na duchu. Pod koniec grudnia 1918 roku Wielkopolanie niecierpliwie wyczekiwali na rozwój wydarzeń. Gdy w Poznaniu wybuchło powstanie - błyskawicznie rozprzestrzeniło się na całą Wielkopolskę. Okazało się, że Wielkopolanie byli doskonale przygotowani do zrywu narodowego.

W Kębłowie była grupa mieszkańców, którzy interesowali się polityką i rozumieli, że sytuacja jaka zaistniała w Europie po upadku państw zaborczych daje Wielkopolanom niepowtarzalną możliwość odzyskania własnej państwowości. Działające w Kębłowie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” dawało młodym ludziom motywację patriotyczną. Do aktywnych członków kębłowskiego „Sokoła” należał Bronisław Kotlarski, który skupił wokół siebie grupę mężczyzn o podobnych poglądach patriotycznych i zdecydowanych na aktywne działanie. Był to zalążek powstańczej Drużyny Kębłowskiej. Do grupy tej należał także Franciszek Kozłowski

Powstańcy kębłowscy byli tak dalece przygotowani do samodzielnego działania, że w dniu 5.01.1919 zgodnie z wcześniej przygotowanym planem opanowali Kębłowo i to bez rozlewu krwi. Podziwiać należy odwagę powstańców, którzy będąc bez broni przystąpili do działania.

We wspomnieniach Powstańców Kębłowskich zatytułowanym „Protokół” z 1927 roku jest zaznaczone, że Franciszek Kozłowski był członkiem Drużyny Kębłowskiej od momentu jej powstania i że walczył w szeregach drużyny kębłowskiej bardzo ofiarnie. Wnuczka Halina Domagalskia zd. Kozłowska wspominała, że „Ojciec (Franciszek Kozłowski, dopisek E.Ś-P.) brał udział w prawie wszystkich akcjach militarnych kębłowskich powstańców, a pochodząc z Berzyny potrafił przeprowadzić powstańców do Wolsztyna bezpiecznymi ścieżkami”.

Polacy, którzy walczyli w Powstaniu Wielkopolskim byli najczęściej aresztowani przez Niemców. Wkrótce po wybuchu II wojny światowej. Franciszek Kozłowski został aresztowany w październiku 1940 roku, następnie uwięziony w Forcie VII w Poznaniu i poddany torturom. Do domu już nie wrócił. W dniu 22 maja1941r. Niemcy wywieźli z Fortu VII grupę więźniów i rozstrzelali ich w Małej Górce koło Nekli.

Razem z Franciszkiem Kozłowskim został aresztowany, więziony, torturowany i stracony także powstaniec kębłowski – Jan Wita, ur. 5.02.1889 w Kębłowie. Był żonaty i miał 2 synów.

Napisała: Eugenia Świetlińska - Pięta

                                                                                                                                                  13.01.2014r.