Strona działa dzięki wsparciu Starostwa Powiatowego w Wolsztynie

Home Historia Powstania Publikacje Powstanie w internecie Klub młodzieżowy Archiwum Cele TPPW Linki Kontakt Autorzy
   

 

Leśnicy - powstańcy

 

Dzień 27 grudnia - 103. rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego a także po raz pierwszy jako Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego Nadleśnictwo Wolsztyn upamiętniło w ciekawy sposób. Na profilu Facebook wolsztyńskiego nadleśnictwa przedstawiono sylwetki ludzi lasu związanych z Powstaniem, którzy w różnych okresach pracowali w lasach dzisiejszego Nadleśnictwa Wolsztyn.

Są to zarówno leśnicy, którzy uzyskali wykształcenie fachowe przed wybuchem Powstania i pracowali w lasach różnych własności, jak i powstańcy, którzy już po Powstaniu wykształcili się w zawodzie leśnika i podejmowali pracę zarówno w lasach prywatnych, jak i w państwowej administracji leśnej.

 

 

Ignacy Czapczyk (1891 – 1977)

Ignacy Czapczyk - 1951 r.

Urodził się 29 stycznia 1891 r. w Słupi. W 1907 roku został przyjęty jako praktykant leśny do Nadleśnictwa Winna Góra pow. Środa, gdzie pracował do chwili powołania go do wojska w 1911 r. W okresie 1914 – 1918 r. pełnił służbę wojskową w armii niemieckiej na froncie wschodnim i zachodnim. W 1915 r. w wyniku walk został ranny w nogę.

Po powrocie z wojny wstąpił w Dopiewie do Oddziału Wojskowego Powiatu Zachodnio-Poznańskiego. Brał udział w Powstaniu Wielkopolskim od 29 grudnia 1918 r. W dniu 5 stycznia 1919 r. walczył o oswobodzenia Wolsztyna a następnie brał udział w walkach o Kopanicę, Babimost, Nową Wieś Zbąską, Zbąszyń i okolicę.

Po powstaniu jako ochotnik wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, walcząc w 1 Pułku Strzelców Wielkopolskich. W 1919 r. objął posadę leśniczego w prywatnej majętności Ujazd pow. Grodzisk a następnie w roku 1922 przeniósł się do majętności Gnin pow. Nowy Tomyśl. W 1926 r. przeniósł się na własne życzenie do majętności Gościeszyn, gdzie w czasie powstania stacjonował jego oddział powstańczy. Nie jest przypadkowe, że otrzymał pracę u hrabiego Kurnatowskiego wspierającego powstańców w okresie walk. Majętność w Gościeszynie była jednym z większych majątków ziemskich w powiecie wolsztyńskim. Majątek posiadał głównie grunty rolne, łąki i pastwiska. Lasów było około 960 ha. Gospodarka w lasach była podporządkowana łowiectwu. Prowadzono zagrodową hodowlę zwierzyny i zalesiano grunty na cele łowieckie. Lasy Gościeszyńskie podzielone były na rewiry: Stradyń, Błocko, Dąbrowa i Winnica. Majątek prowadził szkółki, z których sprzedawano materiał sadzeniowy. W 1929 roku na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu szkółki te zostały odznaczone medalem Ministerstwa Przemysłu i Handlu oraz medalem P.W.K. Ignacy Czapczyk był leśniczym w Leśnictwie Dąbrowa Stara. Pracował tam przed wojną i w okresie okupacji, poza krótkim okresem gdy był więziony jako zakładnik.

Po zakończeniu wojny pracował nadal w Leśnictwie Dąbrowa, które weszło w skład państwowego Nadleśnictwa Mochy. Jako leśniczy przepracował na tym stanowisku do przejścia na emeryturę w 1958 r. Jego syn Marian również został leśnikiem i pracował w gościeszyńskich lasach, najpierw jako leśnik w dobrach hrabiego Kurnatowskiego a po wojnie jako leśniczy szkółkarz na Szkółce Leśnej Gościeszyn. Ignacy Czapczyk został odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 8 listopada 1977 r. Pochowany został na cmentarzu parafialnym w Gościeszynie.

Tekst: Krzysztof Kotlarski Obrazy: ze zbiorów Nadleśnictwa Wolsztyn, ogłoszenie – Orędownik na powiat wolsztyński nr 26 z 1927 r. dostępny w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej.

 

Leśniczy Ignacy Czapczyk stoi pośrodku za siedzącym Nadleśniczym Janem Podkanowiczem - 1947 r.

 

 

Królak Jan (1886 – ?)

 

Jan Królak urodził się 28 czerwca 1886 r. w Mimowoli. Podczas pierwszej wojny światowej został powołany do armii pruskiej i w 1916 r. podczas walk na zachodnim froncie został ranny. Leczył się w lazarecie wojskowym w Erfurcie. Po zwolnieniu z wojska od stycznia 1917 r. do stycznia 1918 r. uczył się leśnictwa pracując w lasach hrabiego Żółtowskiego w Rajmundowie pow. Nekla. Następnie od maja 1918 r. do marca 1919 r. był zatrudniony jako zastępca borowego w lasach Ordynacji Czerniejewskiej.

Do 1919 roku Leśnictwo Kębłowo było jednym z ośmiu leśnictw (rewirów) wchodzących w skład pruskiego Nadleśnictwa Świętno (Oberforsterei Schwenten, Schutzbezirk Kiebel). Leśnictwo to było położone na wschodnim krańcu nadleśnictwa. Dalej były już grunty Nadleśnictwa Mochy (Oberforsterei Mauche). Niemieckim nadleśniczym w Świętnie był Karl Teske, a leśniczym w Kębłowie był Miller. Leśnictwo Kębłowo miało swoją leśniczówkę i gajówkę.

W chwili wybuchu Powstania Wielkopolskiego Kębłowo znalazło się w zasięgu powstańczych działań zbrojnych. Na początku stycznia 1919 r. powstała ochotniczo kilkunastoosobowa Drużyna Kębłowska. Na wieść o trwających walkach w Wolsztynie w dniu 5 stycznia Powstańcy opanowali najważniejsze punkty miejscowości, m.in. dworzec kolejowy i pocztę, gdzie odłączyli telefony. Następnie opanowali leśniczówkę, gdzie odebrali broń palną leśniczemu Millerowi, podobnie postąpili w gajówce. Tego samego dnia, aby uniemożliwić przejazd do Wolsztyna niemieckiego pociągu pancernego z Nowej Soli, powstańcy rozkręcili tory kolejowe od strony Świętna. Linia kolejowa biegła przez las kębłowski oddzielając leśniczówkę od gajówki. Powstańcom udało utrzymać się oswobodzone Kębłowo.

W odpowiedzi na powstańczy zryw Polaków, w Świętnie Pastor Hegemann doprowadził do utworzenia Republiki Świętnieńskiej (Freistaat Schwenten). Nadleśniczy Karl Teske został wówczas ministrem wojny. Powstanie tego państewka miało duży wpływ na przebieg linii frontu a potem granicy państwa pomiędzy Świętnem i Kębłowem.

Do 1919 roku Leśnictwo Kębłowo było jednym z ośmiu leśnictw (rewirów) wchodzących w skład pruskiego Nadleśnictwa Świętno (Oberforsterei Schwenten, Schutzbezirk Kiebel). Leśnictwo to było położone na wschodnim krańcu nadleśnictwa. Dalej były już grunty Nadleśnictwa Mochy (Oberforsterei Mauche). Niemieckim nadleśniczym w Świętnie był Karl Teske, a leśniczym w Kębłowie był Miller. Leśnictwo Kębłowo miało swoją leśniczówkę i gajówkę.

W chwili wybuchu Powstania Wielkopolskiego Kębłowo znalazło się w zasięgu powstańczych działań zbrojnych. Na początku stycznia 1919 r. powstała ochotniczo kilkunastoosobowa Drużyna Kębłowska. Na wieść o trwających walkach w Wolsztynie w dniu 5 stycznia Powstańcy opanowali najważniejsze punkty miejscowości, m.in. dworzec kolejowy i pocztę, gdzie odłączyli telefony. Następnie opanowali leśniczówkę, gdzie odebrali broń palną leśniczemu Millerowi, podobnie postąpili w gajówce. Tego samego dnia, aby uniemożliwić przejazd do Wolsztyna niemieckiego pociągu pancernego z Nowej Soli, powstańcy rozkręcili tory kolejowe od strony Świętna. Linia kolejowa biegła przez las kębłowski oddzielając leśniczówkę od gajówki. Powstańcom udało utrzymać się oswobodzone Kębłowo.

W odpowiedzi na powstańczy zryw Polaków, w Świętnie Pastor Hegemann doprowadził do utworzenia Republiki Świętnieńskiej (Freistaat Schwenten). Nadleśniczy Karl Teske został wówczas ministrem wojny. Powstanie tego państewka miało duży wpływ na przebieg linii frontu a potem granicy państwa pomiędzy Świętnem i Kębłowem.

Równolegle z trwającymi działaniami militarnymi zaszła pilna potrzeba zabezpieczenia przejmowanego pruskiego majątku leśnego. Nie było jeszcze polskiej administracji leśnej. Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu skierowała Jana Królaka do objęcia lasów państwowych w Kębłowie.

W dniu wybuchu Powstania Wielkopolskiego, czyli 27 grudnia 1919 r. Jan Królak złożył podanie o przyjęcie do pracy w polskiej administracji leśnej. W dniu 8 stycznia 1919 r. Wydział Rolnictwa i Leśnictwa NRL potwierdził przyjęcie zgłoszenia do pracy, a w dn. 8 lutego kolejnym pismem poinformował J. Królaka o przydzieleniu mu posady i wyznaczył termin jej objęcia na 15 lutego 1919 r. Według akt personalnych Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu Jan Królak rozpoczął pracę w Kębłowie z dniem 17 lutego 1919 r. Podstawowym jego zadaniem było przejecie gruntów leśnych i gruntów deputatowych Leśnictwa Kębłowo oraz pozostałego majątku w postaci budynków i wyposażenia. Jan Królak otrzymał zgodę od władz wojskowych na posiadanie służbowej broni palnej (dubeltówki) wraz z amunicją.

Leśnictwo Kębłowo zostało przyłączone do państwowego Nadleśnictwa Mochy. Nadleśnictwo Świętno pozostało po stronie niemieckiej. Nadleśniczym w Mochach został Kazimierz Borowicz, mianowany na to stanowisko w dniu 26.07.1919 r. przez Naczelną Radę Ludową. W maju 1920 r. nadleśniczy został powołany na komisarza szczegółowego dla przejęcia lasów państwowych w zasięgu nadleśnictwa Mochy. Po przyjęciu granicy państwa przez Traktat Wersalski leśnictwo Kębłowo leżało bezpośrednio na terenach nadgranicznych. Leśniczy Jan Królak nosił broń służbową w lesie za zgodą placówki Straży Granicznej w Lesznie. Królak pracował w Kębłowie do 30 września 1928 r., kiedy to został przeniesiony z urzędu na stanowisko leśniczego w Nadleśnictwie Drawsko.

Budynki leśniczówki i gajówki przetrwały do dzisiaj. Po 103 latach na leśniczówce w Kębłowie powiewa proporzec Powstańców Wielkopolskich, którego wzór zaczerpnięty został z proporca Drużyny Kębłowskiej. Chwilę, w której Powstańcy Kębłowscy odebrali broń palną pruskim leśnikom był bez wątpienia początkiem przejęcia z rąk niemieckich lasów państwowych w Kębłowie.

Tekst: Krzysztof Kotlarski (na podstawie dokumentów archiwalnych nadleśnictwa, min. opracowań udostępnionych przez Eugenię Świetlińską oraz dokumentów udostępnionych przez wnuczkę Jana Królaka - Irenę Królak-Borowiecką i na podstawie „Wolsztyńskiego Słownika Powstańców Wielkopolskich” autorstwa Jacka Piętki).

Obrazy ze zbiorów Nadleśnictwa Wolsztyn, kopie fotografii i dokumentów udostępnionych przez Irenę Królak-Borowiecką oraz fragment pocztówki (leśniczówka 1910 r.) ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Wolsztynie; ogłoszenie – „Orędownik na powiat wolsztyński” nr 56 z 1921 r. dostępny w Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej.

P.S. Oryginalny proporzec Drużyny Kębłowskiej jest przechowywany w Muzeum Regionalnym w Wolsztynie. Ocalał dzięki staraniom Pani Eugenii Świetlińskiej.

Królak Jan - Królewiec 1915

 

Królak Jan stoi pierwszy z lewej - Kębłowo 1919 r.

 

Kazimierz Chojecki (1899 – 1986)

 

Urodził się 11 lutego 1899 w Chorzępowie, powiat Międzychód, gdzie ukończył szkołę powszechną. Następnie uczęszczał do szkół w Jarocinie a potem w Krotoszynie. W 1916 r. poświęca się leśnictwu i wstępuje na praktykę leśną w lasach miejskich Krotoszyna. W marcu 1917 r. praktyka ta została przerwana z powodu powołania go do armii pruskiej. Został wcielony do jednostki łączności stacjonującej w Legnicy, skąd po przeszkoleniu na telegrafistę został skierowany na front zachodni.

Po zakończeniu wojny, w listopadzie 1918 r., powrócił do jednostki w Legnicy. Pod koniec grudnia opuścił samowolnie służbę i powrócił do Krotoszyna, gdzie trwały już walki powstańcze. W dniu 1 stycznia 1919 r. Kazimierz zgłosił się wraz z bratem Stefanem do oddziału powstańczego i walczył o wyzwolenie Krotoszyna. W kolejnych dniach Powstania Wielkopolskiego brał udział w walkach pod Zdunami, Baszkowem, Sulmierzycami, Olszewcem, Kobylą Górą, Czarnym Lasem, Kuźnią i Szklarką. 20 stycznia 1919 r. został oddelegowany przez Radę Ludową do kontroli wojskowej na poczcie w Krotoszynie.

W marcu tego roku został wcielony w skład 12 Pułku Strzelców Wielkopolskich i skierowany na front wschodni. Służył w kompanii łączności wykorzystując wiedzę i doświadczenie nabyte w armii pruskiej. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej w okolicach Lidy. W dniu 15 lutego 1921 r. został zdemobilizowany w stopniu plutonowego.

Powrócił do Krotoszyna i ponownie oddał się leśnictwu. Rozpoczął pracę w Zarządzie Leśnym w Krotoszynie, a od 15 czerwca 1923 r. objął stanowisko podleśniczego w lasach księcia Alberta Marii Thurn und Taxis. W sierpniu 1927 r. nastąpiło przejęcie tych lasów przez rząd polski i wcielenie ich w skład Lasów Państwowych. W wyniku reorganizacji Kazimierz Chojecki rozpoczął poszukiwania nowej posady i zgłosił się do majątku w Chorzeminie gdzie w dniu 1 października 1927 r. został zatrudniony na stanowisku leśniczego. Lasy majątku Chorzemin należały do niemieckiej rodziny Daum i miały powierzchnię około 375 ha. Kazimierz zamieszkał w leśniczówce niedaleko Nowego Młyna, przy której pracował tartak napędzany lokomobilą. Do jego obowiązków poza klasycznymi obowiązkami leśnika należało prowadzenie księgowości majątku oraz nadzorowanie przerobu drewna w tartaku. Kazimierz biegle mówił po niemiecku, w związku z tym zlecano mu również załatwianie wszelkich spraw w polskich urzędach. W dniu 14 lutego 1928 r. ożenił się z Jadwigą Cierpkówną. Z tego małżeństwa przyszły na świat dwie córki: Gabriela (1928) i Elżbieta (1936).

W dn. 23 sierpnia 1939 r. Kazimierz Chojecki został zmobilizowany i brał udział w kampanii wrześniowej w walkach pod Łęczycą, Kutnem Sochaczewem, Piątkiem i Sobotą. 19 września 1939 r. dostał się do niewoli, z której uciekł. W dniu 1 listopada 1939 r. powrócił do Chorzemina. Przez okres okupacji pracował nadal w Chorzeminie jako leśniczy. Pozbawiony był jednak broni służbowej, której wówczas nie mogli posiadać Polacy. W pracach leśnych pomagała mu w tym okresie córka Gabriela. Bezpośrednio po wyzwoleniu Wolsztyna i okolic lasy majątku Chorzemin zostały upaństwowione i weszły w skład nowoutworzonego Nadleśnictwa Wolsztyn. Kazimierz dowiedział się, że w Wolsztynie organizowana jest państwowa administracja leśna i zgłosił się do Nadleśniczego Adama Babczyszyna.

Z dniem 1 lutego 1945 roku został zatrudniony na stanowisku leśniczego w państwowym leśnictwie Chorzemin. Pierwsze powojenne lata pracy wymagały wzmożonej pracy na tym stanowisku. Leśniczy Kazimierz Chojecki nadzorował pozyskanie drewna potrzebnego na odbudowę kraju. W krótkim czasie zalesił około 100 hektarów gruntów rolnych przejętych z upaństwowionego folwarku Nowy Młyn. Jego umiejętności i doświadczenie były wykorzystywane także w biurze nadleśnictwa przy pracach kancelaryjnych. Zastępował też nadleśniczego, kiedy ten był delegowany w inne rejony kraju w celu organizowania nowych nadleśnictw. Pracował społecznie udzielając się w Powiatowej i Miejskiej Radzie w Wolsztynie. W dniu 30 września 1964 r. przeszedł na emeryturę. Odznaczony został w wojsku niemieckim Krzyżem Żelaznym II Klasy. Natomiast za udział w Powstaniu Wielkopolskim odznaczono go Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym i mianowano honorowym podporucznikiem Wojska Polskiego. Zmarł 10 sierpnia 1986 r. i został pochowany na cmentarzu w Wolsztynie.

Tekst: Krzysztof Kotlarski (na podstawie dokumentów archiwalnych nadleśnictwa, wspomnień córki p. Gabrieli Chojeckiej, biografii opracowanej przez prawnuka p.Macieja Szpira oraz „Wolsztyńskiego słownika Powstańców Wielkopolskich” autorstwa p. Jacka Piętki). Obrazy ze zbiorów Nadleśnictwa Wolsztyn i kopie fotografii udostępnionych przez p. Macieja Szpira

 

Kazimierz Chojecki (po lewej) w 12 Pułku Strzelców Wielkopolskich - Ostrów Wielkopolski

 

Kazimierz Chojecki przed wejściem do kancelarii Leśnictwa Państwowego Chorzemin - lata powojenne.

 

FIGLAREK WOJCIECH (1905 - 1960)

 

Urodził się 20 kwietnia 1905 r. w leśnictwie Tominica kolo Chobienic, w rodzinie Macieja i Agnieszki z domu Marciniak. Jego ojciec pracował jako leśniczy w lasach majątku Chobienice hr. Mycielskich. Był młodszym bratem Hipolita - Powstańca Wielkopolskiego i żołnerza wojny 1920 roku.

Wojciech w latach 1913-1918 uczęszczał do szkoklły powszechnej (6-klasowej) w Chobienicach i Babimoécie. Za przykładem starszego brata i wiedziony patriotycznymi pobudkami, jako niespełna czternastoletni chłopak, już 1 stycznia 1919 r. przerwał naukę i przystąpił na ochotnika do Powstania Wielkopolskiego, aby z bronią w ręku wziąść czynny udział w walce z pruskim zaborcą. Walczył w kompanii chobienickiej na odcinku Wolsztyn - Kopanica - Babimost - Grójec - Nowa Wieś pod dowództwem Krauzego i Nieboraka. Po podpisaniu rozejmu w Trewirze i zaprzestaniu walk 20 lutego 1919 r. wrócił do rodziny.

Od marca tego roku do lutego 1926 r. odbył praktykę leśną w leśnictwie Nowiny. Od 15 lutego do 30 czerwca 1926 r. pracował jako inkasent w Domu Rolniczo-Handlowym „Ziemiopłód" w Poznaniu. 12 października 1926 r. rozpoczął służbę wojskową w VII Pułku Strzelców Konnych w Poznaniu, którą zakończył 22 kwietnia 1927 r. W latach 1927-1930 kontynuował praktykę leśną w Nowinach, gdzie 28 września 1930 r. zdał egzamin przed zarządcą lasów A. Kapturskim. Od 1 lipca 1930 r. do 1 lipca 1937 r. pracował jako leśniczy w Sepnie. 10 lipca 1937 r. podjął pracę w charakterze pomocnika leśniczego, a następnie leśniczego w lasach majątku Łęki Wielkie hr. Kęszyckich. Tam zastała go wojna.

W 1939 r. znalazł się na liście proskrypcyjnej tzw. wrogów Rzeszy (Sonderfahndungsbuch Polen), ale szczęśliwie ominęło go aresztowanie. W 1943 r. w jego domu — według relacji córki — ukrywał się ks. Teofil Ratajczak (szwagier siostrzeńca żony). Po wojnie Wojciech zdał egzamin kończący siedmioklasową szkołę podstawową (1946) i odbył kurs dla leśniczych w Goraju (1948). Od 7 stycznia 1950 r. do śmierci pracował na stanowisku leśniczego w Kopanicy.

Od 6 września 1936 r. Wojciech należał do Związku Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 (zweryfikowany w 1948 r. pod numerem 4218). Był członkiem Związku Zawodowego Pracowników Leśnych i Przemysłu Drzewnego w Kargowej od I października 1947 r. Od 15 października 1947 r. był członkiem Polskiej Partii Robotniczej w Goraju. Należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Polskiego Związku Łowieckiego i Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (od 11 września 1957 r.).

3 lipca 1933 r. w Łękach Wielkich poślubił Pelagię Sterczyńską (1896-1991), córkę Szczepana i Ewy z Kowalewskich. Z tegoż związku narodziło się troje dzieci: Maria (ur. 1934), Halina (ur. 1935) po mężu Drzymała i Jerzy (1940-1943). Zmarł w wyniku nowotworu żołądka 8 lutego 1960 r. w Kopanicy i tam został pochowany. W 1977 r. jego szczątki zostały przeniesione na cmentarz w Obrze.

Otrzymał Dyplom Uznania z okazji 30 Rocznicy Powstania Wielkopolskiego przyznany przez Zarząd Gł6wny Związku Powstańców Wielkopolskich (Poznań, 27 grudnia 1948 r.). Za udział w Powstaniu Wielkopolskim został odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym na mocy uchwały Rady Państwa nr 01.24-0.26 z 24 stycznia 1958 r. (legitymacja nr C-2966).

Opracował wnuk Jerzy Drzymła

 

 

 Michał Tomaszewski (1897–1969)

Michał Tomaszewski - 1960 r.

Urodził się 18.09.1897 w Chlewiskach powiat Szamotuły. Jego rodzicami byli Wojciech i Józefa z domu Smól. W roku 1911 Michał ukończył szkołę powszechną w Kazimierzu. W okresie od 1 czerwca 1913 r. do 1 czerwca 1915 r. odbył praktykę leśną w Nadleśnictwie Kwilcz powiat Międzychód. Od dnia 15 czerwca 1915 r. rozpoczął pracę jako leśnik w Wielkich Łagiewnikach na Górnym Śląsku. Z posady tej zrezygnował w dniu 22 listopada 1915 r., gdy jego ojca powołano do wojska. Michał powrócił wtedy do rodzinnego domu by pomagać matce. W 1916 roku został powołany do armii niemieckiej. W trakcie służby na froncie w 1918 r. został lekko ranny. W wojsku służył aż do zakończenia I wojny światowej.

Dnia 13 stycznia 1919 roku wstąpił ochotniczo do Kompanii Poznańskiej. Służył w oddziale artylerii przekształconej później w 1 Pułk Artylerii Ciężkiej. Brał udział w walkach powstańczych pod Lesznem, w okolicach miejscowości Kąkolewo, Pawłowice, Śmiłowo, Poniec i Lubonia. Główna kwatera jednostki mieściła się w miejscowości Dobramyśl, a jego dowódcą był Kowalski Kazimierz. W maju 1919 roku zawarł związek małżeński ze Stanisławą Pieluchą.

W grudniu 1919 r. Michał Tomaszewski został reklamowany przez Dyrekcję Lasów Państwowych w Poznaniu i przyjęty jako pomocnik do służby w Leśnictwie Promno Nadleśnictwa Państwowego Czeszewo. 9 lipca 1920 r. został przeniesiony do Nadleśnictwa Zielonka na stanowisko podleśniczego w Leśnictwie Odrzykożuch. 1 marca 1921 Michał został podleśniczym w Leśnictwie Rakownia w Nadleśnictwie Zielonka. Od 1 lipca 1927 został przeniesiony do Nadleśnictwa Kąty, gdzie objął obowiązki gajowego. Pracował tam do października 1929 r., kiedy to zwolnił się na własną prośbę ze służby w Lasach Państwowych i objął posadę leśniczego w prywatnym majątku Wroniawy pod Wolsztynem. Właścicielem majątku był radca Józef Draheim, który w 1928 r. kupił go od znanej niemieckiej rodziny Rothschild z Frankfurtu nad Menem. Ogólna powierzchnia majątku wynosiła 2.150 ha, z czego około 610 ha było gruntami leśnymi skupionymi w czterech kompleksach leśnych. Gatunkiem panującym była sosna. Występowały też drzewostany świerkowe, dębowe, jesionowe, brzozowe i olchowe. Dotychczasowa gospodarka leśna była podporządkowana łowiectwu. Nowy polski właściciel postanowił to zmienić zatrudniając doświadczonego leśnika.

Leśniczy Michał Tomaszewski zamieszkał w leśniczówce, która dotychczas pełniła funkcję dworku myśliwskiego. Michał prowadził powierzone mu leśnictwo również przez całą okupację. W tym czasie jego córka pracowała w pałacu jako służąca.

Po zakończeniu wojny majątek we Wroniawach został upaństwowiony a jego lasy weszły w skład Nadleśnictwa Mochy. Michał został leśniczym w państwowym Leśnictwie Wroniawy, które było jednym z siedmiu w tym nadleśnictwie. Powierzchnia leśnictwa wynosiła wówczas około 895 ha. Michał Tomaszewski pracował na tym stanowisku do przejścia na emeryturę w maju 1963 r. Zmarł 28 czerwca 1969 r. w Poznaniu i został pochowany na Cmentarzu Junikowo. Za udział w Powstaniu Dyrektor Lasów Państwowych w Poznaniu nadał mu w 1929 r. medal „Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości”. Michał Tomaszewski udzielał się społecznie, był Radnym Gromadzkiej Rady Narodowej w Mochach wybranym z listy Frontu Jedności Narodu. Miał dwie córki – Władysławę (1920) i Janinę (1922).

Tekst: Krzysztof Kotlarski (na podstawie dokumentów archiwalnych nadleśnictwa oraz udostępnionych przez prawnuczkę Maję Nowaczyk i dostępnych w serwisie szukajwarchiwach.pl - zespół „Majętność Leśna Wroniawy”)Obrazy ze zbiorów Nadleśnictwa Wolsztyn, kopie fotografii udostępnionych przez Maję Nowaczyk oraz fragment pocztówki (leśniczówka 1900 r.) i zdjęcie z zalesień w 1932 r. ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Wolsztynie.

 

Michał Tomaszewski w armii pruskiej -1917 r.

 

Michał Tomaszewski (siedzi) - Kościan 1918 r.

 

 

Piotr Trybusz (1891 - …)

 

Urodził się dn. 30 stycznia 1891 r. w Gościeszynie w rodzinie Jana i Marii z domu Halasz. Ukończył 4-klasową szkołę powszechną. W roku 1913 został powołany do armii niemieckiej. Do listopada 1919 r. służył w 42 Pułku Piechoty pruskiej armii. W grudniu 1918 r. wstąpił ochotniczo w szeregi Powstania Wielkopolskiego i do lipca 1919 roku pełnił służbę wartowniczą w Obronie Krajowej. W dniu 10 września 1919 roku poślubił Pelagię Drzewiecką. Z tego związku narodziło się pięcioro dzieci: Halina (1920), Bożena (1922), Henryk (1924), Felicjan (1927) i Adam (1934).

W dniu 1 stycznia 1930 roku podjął pracę jako pomocnik leśny w majętności Wolsztyn należącej do hrabiny Mycielskiej. Piotr zamieszkał w należącej do majątku gajówce w Młyńsku. W roku 1935 ukończył kurs dokształcający dla podleśniczych, po którym awansował na samodzielną posadę leśniczego w 350-hektarowym rewirze Barłożnia. Przepracował na tym stanowisku do wybuchu drugiej wojny światowej.

W grudniu 1939 r. został wysiedlony wraz z całą rodziną do Generalnej Guberni. Został wywieziony pierwszym transportem do Kosowa Lackiego. Następnie osiedlił się w Maliniach powiat Mielec w majątku hrabiego Tarnowskiego. Żona hrabiego, Irena była córką hrabiostwa Mycielskich z Komorowa. Piotr był w tym majątku polowym. Razem z synem Henrykiem pracował również w tartaku w Chorzelowie należącym do hrabiego Tarnowskiego. Na początku 1945 roku Piotr powrócił do Wolsztyna i zgłosił się do pracy w nowopowstałym Nadleśnictwie Wolsztyn.

Na mocy dekretu PKWN lasy majętności Komorowo zostały znacjonalizowane. Przedwojenny rewir Barłożnia został włączony do państwowego leśnictwa o tej samej nazwie. W dniu 13 marca 1945 r. Piotr został zatrudniony na stanowisku podleśniczego a następnie p.o. leśniczego w leśnictwie Barłożnia.

Piotr Trybusz przeszedł na emeryturę w czerwcu 1958 roku. Należał do wolsztyńskiego Koła Związku Powstańców Wielkopolskich, był członkiem Polskiej Partii Robotniczej (Sekretarz P.O.P).

Tekst: Krzysztof Kotlarski (na podstawie dokumentów archiwalnych nadleśnictwa, biogramu z książki „Leśnicy w Powstaniu Wielkopolskim 1918-1919” Władysława Chałupki oraz biogramu Henryka Trybusza w „Wolsztyńskim słowniku biograficznym” cz. II 2007 r. Czesława Olejnika)

 

Piotr Trybusz - drugi z prawej maj 1947 r